BLOG - Fake news: het snelst groeiende risico in crisiscommunicatie
Het Global Risks Report van het World Economic Forum is duidelijk: misinformatie en desinformatie zijn tegen 2027 het grootste mondiale risico. Voeg daar het dalende vertrouwen in instituties bij (Edelman Trust Barometer) en je begrijpt waarom fake news niet langer een randfenomeen is, maar een structureel reputatierisico.
Voor communicatieprofessionals betekent dit dat een crisis niet alleen kan ontstaan uit feiten, maar even goed uit een verzonnen verhaal. Dat verhaal kan zich sneller verspreiden dan je officiële verklaring klaar is. Het bekende golden hour in crisiscommunicatie is herleid tot een golden half hour.
Waarom fake news crisiscommunicatie extra uitdagend maakt
Snelheid en bereik
Fake news kan in enkele minuten viraal gaan. Terwijl je crisisteam nog niet eens is samengekomen, bepalen X, Reddit of nichefora al het narratief in jouw plaats.
Vertrouwen en emotie
Mensen hechten niet alleen waarde aan feiten, maar vooral aan wie ze vertrouwen en welk gevoel je oproept. Fake news speelt handig in op emoties. Denk aan deepfake-video’s in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen of de gemanipuleerde beelden over de Gaza-oorlog. In beide gevallen bleek hoe moeilijk het is om desinformatie terug te draaien zodra het viraal gaat.
Reputatie en waarde
Meer dan 25% van de marktwaarde van bedrijven hangt samen met reputatie. Reputatieschade door desinformatie kan dus een directe financiële impact hebben. Zelfs wanneer je een fake verhaal weerlegt, kan het kwaad al geschied zijn of blijft er twijfel hangen. Die hardnekkigheid maakt het extra lastig: een crisis stopt niet wanneer het nieuws is rechtgezet.
Hoe bescherm je je organisatie tegen fake news?
Voorzie fake news in je crisiscommunicatieplan
Tot voor kort namen ook wij fake news zelden expliciet op in een crisisplan. Het is een relatief nieuwe dimensie in crisiscommunicatie. Maar de realiteit verandert: naast brand, cyberaanvallen of product recalls horen ook fake-news- en deepfake-scenario’s thuis in een plan. Door ze te simuleren, test je niet alleen de snelheid van je team, maar ook de geloofwaardigheid van je boodschap.
Lees meer over crisiscommunicatieplannen van Charly PR
Bescherm en gebruik je trust-assets
Voorzie vooraf kernboodschappen en korte CEO-statements in tekst, audio en video. Bescherm ze via content credentials (C2PA) of blockchain-stamping. Zo toon je aan dat jouw boodschap authentiek is. Meer info vind je bij het Content Authenticity Initiative (C2PA).
Zet je monitoring op scherp
Gebruik monitoringtools zoals Meltwater niet alleen om je merk te volgen, maar ook om afwijkende patronen op te pikken. AI-gedreven monitoring helpt daarbij: het kan grote hoeveelheden berichten sneller filteren en signaleren waar fake news ontstaat. Zo kun je sneller reageren en de juiste context herstellen.
Train je woordvoerders op desinformatie
Woordvoerders zijn gewend om feiten te verdedigen. Maar wat doe je als de feiten niet kloppen of de vraag gebaseerd is op een verzonnen verhaal? Of nog moeilijker: als de grens tussen feit en fictie ook voor jou onduidelijk is? Train hen om:
- kalm te blijven bij onwaarheden.
- gepast te reageren op vragen die voortkomen uit fake news.
- niet enkel inhoudelijk te ontkrachten, maar ook vertrouwen en empathie uit te stralen.
- negative fake news snel om te buigen naar positive real news: je eigen sterktes en kernboodschappen.
Ontdek onze mediatrainingen en woordvoerdersopleidingen
Conclusie
The news may be fake, but the threat is very real.
Fake news kan binnen enkele minuten de toon zetten en reputaties langdurig aantasten. Door dit scenario expliciet op te nemen in je crisiscommunicatieplan en te investeren in voorbereiding, vertrouwen en authenticiteit vermijd je dat anderen jouw verhaal schrijven.
Bij Charly PR, Benelux-expert in crisiscommunicatie en reputatiemanagement, helpen we organisaties deze nieuwe realiteit te vertalen naar concrete plannen, trainingen, simulaties en communicatie-assets. Zo ben je voorbereid op de crisis die je hoopt nooit mee te maken, ook als die start met fake news.